सा> कासा, कुसा, नसा, त्वँसा, ज्वँसा, पुसा, थासा, हुसा, लासा, हासा, च्वसा, ब्वसा, त्यासा, ल्वसा, बुसा, तँसा, ब्वँसा, चुसा, छ्यँसा
सि> दसि, गसि, हिसि, न्यासि, चासि, दासि, थ्वसि, बासि, न्हसि, ब्वसि, बसि
सु> कासु, बिसु, न्हिसु, नसु, ग्यसु, तासु, हिसु, पासु, पिसु, हुसु, लिसु, न्ह्यसु, तासु
पु> नपु, दिपु, ल्वापु, ख्यापु, ल्यपु, खँपु, तुँपु, कापु, दापु, स्वपु
पू पुलि> धापू, दापू, वापू, थापू, ल्हापू, स्वापू, ध्वापू, न्वापू, न्हापू
सू सुलि>मचासू, न्ह्यसू, वेँसू, पाकःसू, उइँसू, दुरुसू, तःधंसू, तःमिसू, चिमिसू
छु छुलि> मचाछू, न्ह्यछू, वेँछू, उइँछू, तःधंछू, सःछू, थूछू, मखंछू, दुछू, सिउछू
हू हुलि> वेँहू, तंहू, उइहू, लाताहू
१. निगु मूल खँग्वः चिना नं खँग्वः दयेके ज्यु
छेँज्या, बुँज्या, प्याखंम्वः, छुँगः, माकःख्वाः, ज्याभः, ल्वाबः, खासापला, छेँथुवा, ल्हाःपा, स्वानेवा, खिचाख्वः, मचाखँ, मिसालं, छेँज्या, प्याखंम्वः, छँप्वाः, फैगः, ज्याभः, छेँथुवाः, मिसालं
मिखातग्वः<>तग्वःमिखा
सुकुपालु<> पालुसुकु
गुजिमिखा <>मिखागुजि
पालितः, पुलिक्वँय्, लिछ्यँ,च्वकानायः,
२. अकागु खँग्व व हकागु खँग्वः ज्याना >
ज्याखँ, मांबौ, जाकिबजि, ल्वसाघासा, थौंकन्हय्, छेँबुँ, काय्म्ह्याय्, ल्हातुति, कालबिल, धौबजि, सिसाबुसा, मांबौ, जाकिबजि, थौंकन्हे, ल्हाःतुति, कालबिल, धौबजि, सिसाबुसा, काय् म्ह्याय्,सुतपाइन्त, तिसावसः,
खेँख्वला, थ्यासफू, खि़चावा, मिजंम्ह, मिसाम्ह, माखिचा, बंफा, बंखिचा, बंखा, बंभ उ, त्वाय्म्ह्याय्, त्वाय्काय्, दुगुद्यः, खाच्यः, दुरुमरि, दुरुप्वः, द्यःब्वः
ह्याउथ्वँ, सुकुपालु, वाउभत्तु, ह्याउमचा, तग्वःगं, गुजिमिखा
तःब्वा, तःक इ, चिक इ, चिब्वा,
पालुसुकु, मिखागुजि, न्हाय्मरु, देसेमरु, नांमरु, दांमरु, धंगःमरु,
ख्वसः, हासः
आलुताय्गु, लुसिचाय्गु, वाचुलेगु, दायेगु, हायेगु, च्वयेगु, हुयेगु, त्वपुयेगु, कुयेगु, नयेगु, त्वनेगु,
३. लःवेँ, लःउइँ, न्हाय्कंवेँ, छेँथुवाः, नसुवाः, झ्याःभत्तु, तिकिमुनि, मिसाह्यः, बाखंह्यः, न्ह्यर्वा, नगुलु, न्ह्यःगुलु, जुवाःद्यः, स्वकुमि, न्यंकुमि, ल्हाकुमि
सकिमनापुन्हि, सस्युम्ह, दारिदुम्ह, सलाखिभ्वँ,सायाला, फायाला, सायान्येकू, सिमायाहः
क्वःयाखेँखुइम्ह
मि > तःमि, कःमि, यमि, ख्वपमि,
म्ह> मेस्याइम्ह, दुरुमिम्ह
subject सतेगु खँगोलय् नां खँग्वःय लिउने "म्ह" चिना निगु चलन दु.
अन सु वगु ? अन काय्म्ह वगु. काय्म्ह (सुया काय् ?)
थ्व सुनां स्यंकगु ? थ्व जान्नेम्हसिनं स्यंकगु ख. जान्नेम्हसिनं (सु जान्नेम्ह)
थ्व सुयात बियागु? थ्व म्ह्याय्म्हसित बियागु ख. म्ह्याय्म्हसित (सु म्ह्याय्म्ह)
च्वये बियागु दसुइ सुया काय्, सु जान्नेम्ह व सु म्ह्याय्म्ह धागु बांलाक्क प्रष्ट मजु. subject प्रष्ट मजुइक छ्यलेगु नं छताजिया कला ख.
हानं सुयातं वर्णन यायेगु कथं प्रष्ट यायेत नं "म्ह" छ्यलेगु चलन दु.
त्वर्कांम्ह सानुचां जिजु चिकं थल थ्वात.
बुराम्ह बाज्यां बाखं कन.
थन त्वर्कांम्ह खँगोलं सानुचित वर्णन यायेगु ज्या याना च्वंगु दु. अथे हे बुराम्ह खँगोलं बाज्या बुरा जुइ धुंकगु सिइ दु.
अथे हे
ने कनिम्ह
ये खुइम्ह, स्व इम्ह, ल्वाइम्ह, धाइम्ह, काइम्ह, क्वःयागु खेँ खुइम्ह, झंगःलाइम्ह, वांन्याइम्ह, पेपांचुम्ह, त्वहःत इम्ह,
ले सालिम्ह, म्येहालिम्ह, चुरोससालिम्ह
ते सतिम्ह, त्वतिम्ह
के खुइकिम्ह, कुसांकुइम्ह.
६. v>n
फ्वंगिं फ्वन फ्वनिम्हसिनं फ्वन
ख्याकं ख्यात ख्याइम्हसिनं ख्यात
खुं खुल खुइम्हसिनं खुल
जवालं ज्वल ज्व इम्हसिनं ज्वल
ज्यामिं ज्या यात ज्यायाइम्हसिनं ज्या यात
सुचिकां लं सुल लंसुइम्हसिनं लं सुल
ज्यापुं ज्या यात ज्यायाइम्हसिनं ज्या यात